BECOMING EARTH
Ursula Biemann
do 23.02.2025
Ursula Biemann to uznana szwajcarska artystka, której twórczość łączy sztukę, naukę i aktywizm. Jest znana głównie z prac wideo oraz instalacji multimedialnych, które poruszają skomplikowane tematy, takie jak migracja, globalizacja, zasoby naturalne i zmiany klimatyczne. W swoich projektach Biemann często łączy metody dokumentalne z artystycznymi, aby ukazać głębsze spojrzenie na geopolityczne i ekologiczne powiązania. Dzięki swojemu interdyscyplinarnemu podejściu tworzy dzieła, które są nie tylko estetycznie atrakcyjne, ale także skłaniają do krytycznego myślenia.
Na tej wystawie skupiono się na pracach wideo z ostatnich dziesięciu lat, w których Ursula Biemann bada różne warunki ekologiczne, realia życia i relacje z naturą: Forest Law (2014), Acoustic Ocean (2018), Forest Mind (2021) oraz Devenir Universidad (2019–2023). Ten okres twórczości artystka określa mianem „Becoming Earth” (Stawanie się Ziemią). Przez „stawanie się Ziemią” Biemann rozumie nowy sposób bycia w świecie, który rozwinęła w trakcie swojej pracy nad tematami ekologicznymi. Jest to przejście od kapitalistycznego, antropocentrycznego postrzegania świata, opartego na modernistycznym podziale człowiek/natura, ku ekocentrycznemu, holistycznemu światopoglądowi.
„Na podstawie badań terenowych w lasach kolumbijskiej Amazonii, moje najnowsze wideoprojekty artystyczne oraz działania we współpracy łączą różne wątki wiedzy o inteligencji natury i relacjach między wszystkimi istotami zamieszkującymi te przestrzenie”, mówi artystka. Biemann wnikliwie obserwuje i analizuje systemy społeczne oraz wiedzę, które kształtują naszą relację z naturą.
Ursula Biemann interesuje się szczególnie wiedzą rdzennych mieszkańców, która nie służy dominacji nad naturą, ale opiera się na zasadzie symbiozy, dążąc do etycznej współegzystencji wszystkich rzeczy.
W swoich złożonych filmach łączy atmosferyczne i dokumentalne ujęcia krajobrazu z poetycką fikcją, indywidualnymi historiami, rozważaniami kosmologicznymi i odkryciami naukowymi, aby zobrazować zmieniającą się rzeczywistość planetarną oraz opowiadać alternatywne, przyszłościowe historie.
Wideoinstalacje Ursuli Biemann są wystawiane w muzeach na całym świecie i na międzynarodowych biennale sztuki oraz opisane w wielu publikacjach. Ostatnio miała wystawy indywidualne w MUAC, Muzeum Sztuki Współczesnej w Meksyku, w MAMAC w Nicei i Muzeum Sztuki UNAL w Bogocie.
Studiowała sztukę w latach 1980-1986 w szkołach artystycznych w Bostonie i Meksyku, a ukończyła z wyróżnieniem School of Visual Arts w Nowym Jorku. Następnie uczestniczyła w Whitney Independent Study Program (ISP) w Nowym Jorku. W latach 80-tych mieszkała w obu Amerykach. Po powrocie do Zurychu, w latach 1994-1998, pracowała jako współkuratorka w Shedhalle, gdzie realizowała wystawy postkolonialne. Następnie zaczęła eksperymentować z wideo. Jako artystka postatelierowa prowadzi praktykę badawczą, która od 2002 roku była związana z Instytutem Teorii Zürcher Hochschule der Künste.
Jest współinicjatorką międzynarodowego projektu multimedialnego „World of Matter”, który bada globalne ekologie zasobów. Wydała kilka książek oraz internetową monografię audiowizualną „Becoming Earth”, dotyczącą ekologicznych filmów z ostatnich 12 lat.
W 2008 roku otrzymała tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Umeå w Szwecji. W 2009 roku została nagrodzona Prix Meret Oppenheim, a w 2018 roku Prix Thun za sztukę i etykę. W 2022 roku otrzymała Nagrodę Artystyczną Miasta Zurych. Ursula Biemann mieszka w Zurychu i pracuje na całym świecie.
SUBATLANTIC
2015 / 11:28 min
Ten esej wideo osadzony jest w Subatlantyku, obecnej fazie klimatycznej holocenu, która rozpoczęła się około 2500 lat temu. Tytuł odnosi się również do subatlantyckiego miejsca, z którego opowiadana jest historia: miejsca w głębinach Atlantyku, które kiedyś było zamieszkane, a teraz, z powodu topnienia lodu sprzed 12 000 lat, znajduje się około 100 metrów pod poziomem morza.
Subatlantic to pierwsza poetycka i science fiction praca wideo Biemann. Artystka spekuluje na temat nowych form życia, fikcyjnych powiązań i zmian w ekosystemie planety. Wideo zostało nakręcone na szkockich wyspach Szetlandzkich, w Zatoce Disko na Grenlandii i na maleńkiej wyspie karaibskiej. Biemann łączy szerokie ujęcia krajobrazów z dokumentalnymi sekwencjami wideo z odległych miejsc, które są połączone niewidzialnymi prądami morskimi, kształtującymi temperatury morza i lądu.
„Wszystko zdaje się podążać za dynamicznym porządkiem: wiatr, prądy, ptaki, niebo.” – Głos z offu opowiada o naukowczyni badającej zmieniającą się rzeczywistość planety w wyniku topnienia lodowców i lodu polarnego. Biemann tworzy mityczną postać, która przechodzi przez geologiczną głębię czasu, dokonując obserwacji na przestrzeni ponad 12 000 lat: opowiada o prądach oceanicznych, które zatrzymują się w wyniku wzrostu temperatur, i o mikroorganizmach, które przez setki tysięcy lat były zamrożone w lodzie, a teraz jako archaiczne DNA włączają się na nowo w dynamiczny cykl kruchych systemów morskich. Historia geologiczna i klimatologia są dziś nierozłącznie powiązane, co otwiera przestrzeń do spekulacji na temat początków nowych gatunków.
FOREST LAW
2014 / 38 min
Prawa natury to nowatorska i rosnąca koncepcja oraz ważne narzędzie w dziedzinie prawa ochrony środowiska i etyki ekologicznej. Te prawa uznają naturę – rzeki, drzewa, góry – za posiadacza praw podobnych do praw człowieka. W 2008 roku Ekwador jako pierwszy kraj wpisał prawa natury do swojej konstytucji.
Forest Law to wideo osadzone w regionie lasów deszczowych, na granicy między równinami Amazonii a Andami. Pracę tę stworzyli Ursula Biemann i architekt Paulo Tavares. Ten obszar przejściowy jest jednym z najbogatszych w gatunki i minerały na Ziemi i od dziesięcioleci jest pod presją z powodu dramatycznego rozwoju wydobycia minerałów przez międzynarodowe korporacje. Zdjęcia satelitarne i specjalne mapy pokazują katastrofalne zniszczenia.
Wielkie lasy deszczowe tropikalne działają jako systemy chłodzenia biosfery i są bardzo ważne dla globalnego systemu klimatycznego. Są także terytoriami ludów rdzennej ludności. Biemann i Tavares przedstawiają w swojej pracy szereg przełomowych przypadków, w których dochodzi się do uznania praw natury. Na przykład, ludy Sarayaku i Shuar prowadziły przez wiele lat precedensowy proces przeciwko rządowi Ekwadoru, aby chronić swoje terytoria i kosmologię „żywego lasu” przed zagranicznymi korporacjami naftowymi i wydobywczymi.
FOREST MIND
2021 / 31 min
Forest Mind jest osadzone w lasach amazońskich Kolumbii i łączy różne obszary wiedzy dotyczące metafizyki roślin, relacji między roślinami a ludźmi oraz kodowania życia i jego sposobu przechowywania informacji. Od głębokiej inteligencji roślin po wrażliwą świadomość terytorium, film splata różne ścieżki badawcze. Forest Mind jest zakorzeniony zarówno w perspektywach naukowych, jak i szamańskich i reprezentuje ekocentryczny światopogląd, który łączy wiedzę empiryczną ze starożytną mądrością.
Nowoczesna nauka prezentuje głównie mechanistyczne spojrzenie na świat ożywiony, podczas gdy ludy rdzenne postrzegają teren naturalny jako ożywiony i przesiąknięty energią duchową. Przez długi czas te różne kosmologie uważano za niezgodne. W tym poetyckim wideo Ursula Biemann przyjmuje różne perspektywy na stworzenie świata za pomocą środków filmowych. Używa obrazów uzyskanych z sekwencjonowania DNA materiałów z lasu deszczowego i bada nowe metody naukowe, które pozwalają na połączenie i przekształcenie elementów cyfrowych i biologicznych w jedną sekwencję DNA.
DEVENIR UNIVERSIDAD
2019 – 2023
Aby zachować bioróżnorodność i związane z nią wiedzę, Ursula Biemann przez kilka lat współpracowała z społecznością Inga w Kolumbii, aby stworzyć indiańską uniwersytet lub „Pluriversytet” w regionie Amazonii. Projekt edukacyjny biokulturowy bada różne formy wiedzy, myślenia i relacji z terytorium, mając na celu promowanie zmiany paradygmatu z eksploatacyjnej na generatywną i troskliwą relację z naturą.
W centrum projektu uniwersytetu Inga, AWAI, którego nazwa pochodzi od słowa oznaczającego „tkactwo”, znajduje się żywe poznawcze terytorium Inga oraz pytanie, jak można przekazywać, rozwijać i chronić posiadaną wiedzę ludzką i nieludzką. Koncepcja indiańskiego uniwersytetu przewiduje, że miejsca nauki i badań nie będą skoncentrowane na jednym kampusie, lecz rozproszone po całym terytorium i obejmujące wszystkie formy życia. To, co tutaj „staje się uniwersytetem”, to samo terytorium.
Devenir Universidad to projekt artystyczny i badawczy, który zainicjował, towarzyszył i dokumentował proces powstawania tego wyjątkowego uniwersytetu. Pod kierunkiem artystki powstało szereg projektów audiowizualnych i tekstów, platforma online i instalacje wideo, które stanowią podstawę i archiwum dla przyszłego uniwersytetu. Wieległosowe wywiady wideo z starszyznami, liderami społecznymi, uzdrowicielkami, sabedores i tradycyjnymi lekarzami dokumentują historię terytorialną Inga i rolę wiedzy i edukacji w ich społeczności.
Devenir Universidad zostało zrealizowane na zlecenie Muzeum Sztuki Uniwersytetu Narodowego Kolumbii.
ACOUSTIC OCEAN
2018 / 18 min
W tej poetyckiej wizji science fiction Ursula Biemann przedstawia fikcyjną naukowczynię, która bada ekologię akustyczną oceanu na Lofotach w północnej Norwegii. Jest ona jednocześnie biologiem morskim, rdzenną kobietą Sámi, nurkiem, DJ-em i specjalistką od akustyki morskiej. W swoim pomarańczowym neoprenowym kombinezonie wydaje się być technologicznym i organicznym połączeniem. Wyposażona w hydrofony, mikrofony paraboliczne i inne instrumenty sensoryczne, łączy swoje ciało z dźwiękowym otoczeniem i bogatą różnorodnością podwodnego życia. Dno morskie jest ważnym obszarem komunikacji dla wielu istot zamieszkujących głębiny oceanu. W warunkach słabej widoczności w głębinach, dźwięk odgrywa kluczową rolę w nawigacji w tym niemal nieznanym, płynnym świecie. Acoustic Ocean zwraca uwagę na nowe formy życia, fikcyjne zależności i zmiany w ekosystemie planety.